Drie aanslagen in England in 73 dagen. Geen wonder, wist The New York Times, dat het land duizelde van schok. Schok? Duizelingen? ‘Verwar droefheid niet met moed’, tikte J.K. Rowling de gerenommeerde Amerikaanse krant op de vingers. Schandalig, vond journalist Jason Cowley, dat Londen, ‘de city van de blitz aanvallen’, bang zou zijn. ‘Rouwen om de doden, ja. Door met de verkiezingscampagne’.
Of, beter nog, doorgaan met de humor gedreven sang froid. Niet voor niets de landelijke default setting in bange tijden. Staan ze in het Verenigd Koninkrijk dan nooit te trillen van schrik? Tuurlijk wel. Ook Engelsen kennen emoties. De hashtagDingenDieBrittenDoenDuizelen was snel trending. Terreur kwam op de lijst niet voor. Wel: mensen die naast je zitten in een lege bus. Verwarring over op welke dag de vuilniszakken buiten gezet moeten worden na een vrije maandag. En: prijsstijging van chocoladerepen. Terreuraanslagen kunnen Londen niet ontwrichten, twitterde een Britse commentator. ‘Dat kan alleen een dun laagje sneeuw’.
De neiging de terroristen te bagatelliseren is groot en algemeen. De aanslagplegers zijn ‘gevaarlijke gekken’, ‘een stelletje idioten’, ‘amateurs die te dom waren een bom te maken en machinegeweren te kopen’. Het waren mannen die, toen ze met getrokken messen een zaterdagavond durfden te verstoren, werden teruggedrongen door mensen die hen met barkrukken, flessen, en glazen bekogelden. Zoals de Roemeense bakker die een moordenaar met een krat op het hoofd sloeg, de bouwvakker die onderdelen van een fiets naar een aanvaller gooide, de taxichauffeur die met zijn auto de daders probeerde klem rijden, ‘de jonge overwerkte en onderbetaalde ober die zijn lichaam tegen de glazen deur hield totdat de sleutels gevonden waren’. En natuurlijk de bewapende politie-eenheid die binnen acht minuten nadat het alarm geslagen was, de drie terroristen had doodgeschoten.
‘Ik zag niet het barbaarse, ik zag het heldhaftige’, zei Richard Angell, directeur van Progress, die halverwege zijn maaltijd was in Arabica Bar and Kitchen toen de moordenaars binnenliepen. Hij had het geluk het slagveld te verlaten ‘met niet meer dan gespannen zenuwen en een verhaal’. Angells boodschap in de Times is: ’als de lafaards die ons zoveel pijn bezorgden aanstoot blijven nemen aan het drinken van gin en tonic met vrienden, flirten met aantrekkelijke mannen en omgaan met sterke vrouwen, dan zal ik dat vaker doen, niet minder’.
Het is wat je hoorde in Manchester en nu in Londen. Toen in de Noord-Engelse stad 22 jonge mannen, vrouwen, jongens en meisjes opgeblazen werden bij een popconcert, kwamen de overlevenden opdagen voor een nog groter concert waar ze nog harder zongen en nog enthousiaster dansten. De kaarten, kaarsen en bloemen op de plekken des onheils getuigen dat haat het beste kan worden terugbetaald met liefde. En met het in ere houden van democratie, pluriformiteit en eensgezindheid, de wezenlijke onderdelen van een samenleving die de terreurdaders haten.
Angell gaat deze week trouwens nog terug naar Arabica Bar and Kitchen om zijn rekening te betalen. Hij gaat met een groep vrienden en een stevige fooi op zak. ‘Londense obers moeten het even goed van hun fooien hebben om rond te komen als van hun lonen’. Teruggaan is het minste wat ik kan doen, zegt Angell. ’Bovendien had ik mijn eend met dadel nog niet op’.
