30 december 2009

Kip met jam.

En net als je denkt het overleefd te hebben, de loge's de deur uit zijn en je je op de bank overlevert aan de laatste 12 mince pies van Marks & Spencer, is er altijd weer die kalkoen. Het is het meest overschatte onderdeel van an English Xmas. En het meest hardnekkige. Want gegarandeerd dat je tot hemelvaart kalkoencurry eet. En als het zo heerlijk is, zoals mijn gezin beweert, waarom eten we het alleen maar die ene keer in het jaar? Waarom staat kalkoen al die andere dagen op niemands verlanglijst? 'Het is gewoon de zondagse versie van kip', bevestigt een Britse vriendin aan de telefoon. Kalkoen met preiselberen, zucht ik. 'Kip met jam', zegt ze.

Volgens de Mental Health Foundation vindt 46% van Britse vrouwen de feestdagen 'stressful'. Wat is er mis met de andere 54%? Ik moest eraan denken toen ik mijn nieuwe sprankelende servetringen, bestemd voor de twaalf bijpassende servetten die ik nergens kon vinden, op de badkamer tegenkwam.

Ik ben in mijn huis in een minderheid van een. Een roepende in de (natte) sneeuw als het gaat om een kalkoenloze kerst en houd me dus met andere dingen bezig. Mijn talent ligt in het recyclen van ongewenste kerstcadeaus. Zeepjes van de Bodyshop, een verdacht uitziende fles uit Bulgarije, verkeerd soort lingerie; alles komt aan een bestemming. Of je daar de ontvangers gelukkig meemaakt, vooral die van onder de tien die expliciet duidelijk gemaakt hebben niets liever te willen dan een Go Go Hamster, moet je niet willen weten. Voor de meest hopeloze spullen is er eBay.

Voor de Christmas pudding is er, helaas, niks. Een pudding die geen pudding is maar een samenstelling van ingredienten die een jaar lang goed blijven en op je maag liggen als beton, daar is geen oplossing voor. Misschien dat de troepen er in Afghanistan nog wat mee kunnen.

18 december 2009

Britse kerst. Hoop over ervaring.

Emine Saner is een redelijk verstandige journalist die voor een redelijk verstandige krant werkt (the Guardian). Vorige week schreef ze hoe ze zich eens op kerstavond zo had opgewonden over de op handen zijnde festiviteiten, dat ze ervan had moeten overgeven. Ze was toen 25.

Voor een Britse kerst zijn behalve stalen zenuwen een lange adem nodig. De voorbereidingen voor de festive season beginnen kort na Pasen. Tegen de zomervakantie moet je je positie bepaald hebben. Of je stort je in het kerstfundamentalisme, of je haakt af. De tussenweg is voor losers. Hoewel sommige media jaarlijks de spot met hem drijven koestert de natie een diep respect voor Andy Park, de Osama bin Laden van de kerstfanatici. Park, woonachtig in het graafschap Wiltshire, beweert iedere dag sinds 1994 kerstmis gevierd te hebben. Iedere dag christmas crackers bij de spruiten en iedere dag do they know it's christmas uit de speaker.

Saner begint, zegt ze, medio oktober in de stemming te komen. De avond voor de 25ste kan ze niet slapen. Nooit.

Het landelijk aftellen begint ergens in de eerste week van november. Nog zoveel winkeldagen voor kerstmis. Alleen gedetineerden vinken zo hun tijd af, zegt cabaretier Shazia Mirza. Maar vanaf dat moment gaat er landelijk een knop om. Miljoenen Britten beginnen, als wildebeesten in de Serengeti, aan hun jaarlijkse trek. Ze leggen duizenden kilometers af en staan uren in de rij voor cadeaus van 390 euro; het bedrag dat de gemiddelde Brit aan inkopen onder de kerstboom legt. Ze ondergaan het ritueel in de volle wetenschap dat vaak nog dezelfde avond de cd van Radiohead op eBay gedumpt wordt en dat ze dezelfde nacht nog met thermosfles en slaapzak op de stoep van Marks & Spencer zullen liggen vanwege de plasmaschermen die met ingang van tweede kerstdag met 75% zijn gereduceerd. Iemand heeft kerstmis een feest van consumentenonanisme genoemd; shoppers doen het eigenlijk alleen maar voor zichzelf.

De Britten doen niet aan religie (Tony Blair uitgezonderd). Kerstmis is een tijd van feesten en familie. In die volgorde. Britten hebben eind december evenveel recht om uit hun dak te gaan als een bankier op zijn bonus van £ 7 miljoen. Met zoveel op het spel zijn de ruzies navenant. Als de discussie over het soort boom beslecht is (nep of echt), doemt de vraag: hoe tuigen we hem op. Minimalistisch? Of in de stijl van Las Vegas? Houden we het bij die ene verlichte slee op het dak of moet er een rendier bij?Vallen we in slaap voor de kerstboodschap van de majesteit of voor de alternatieve van Ahmedinejad (Channel 4 in 2008)? Wordt het gans of kalkoen? Het laatste is de moeder aller disputen. Het is het huishoudelijk equivalent van de D-Day landingen. Het is ook een puur theoretische discussie, want natuurlijk wordt het kalkoen en natuurlijk wordt het er een die zo groot is dat hij recht heeft op zijn eigen paspoort. Of in ieder geval groter is dan de oven.

Kertsmis is de belangrijkste dag in de Britse kalender. Er is niets wat zo hartstochtelijk en buitenproportioneel gevierd wordt. Alles wordt eraan afgemeten. De omzet van de middenstand, de kijkcijfers, de nummer een hit, de weddenschappen bij de gokwinkels (wel dan geen witte kerst). En altijd is het alsof het voor het eerst beleefd wordt. Het is de triomf van hoop over ervaring.

15 december 2009

McDonalds en wereldvrede

Via de Britse pers bereikt ons nieuw bewijs van de macht van voedsel. Eten, blijkt, is het onterecht verwaarloosde element bij vredesoverleg. Het is wat tegenstanders samenbrengt. Het is het verschil tussen oorlog en vrede. En hoe slechter het menu, des te groter de kans op een akkoord.

Volgens the Economist begonnen Israelische en Syrische onderhandelaars pas met elkaar te praten toen beide partijen houmous geserveerd kregen door hun Amerikaanse gastheer en beide de kwaliteit van de beige hap beoordeelden als nauwelijks geschikt voor menselijke consumptie. Tony Blair, let op. Want Zalman Shoval, de vroegere Israelische ambassadeur in Washington, herinnert zich een vergelijkbaar incident. De koele stemming tussen de Israelische delegatie en de Jordaans-Palestjnse, steeg naar mediterrane hoogte zodra de 'gebruikelijke Amerikaanse koffiekar werd binnengereden', herinnert de oud ambassadeur zich. Nadat beide partijen 'de onsmakelijke drank geproefd hadden die in Amerika voor koffie doorgaat, merkte ik op: 'Vinden jullie deze koffie niet vreselijk?'' De Jordaniers konden dat enkel beamen en 'vanaf dat moment begonnen de onderhandelingen die uiteindelijk uitliepen op het Israelisch-Jordaans vredesverdrag'.

De Guardian suggereert 'dat als discussies gehouden zouden worden in de McDonalds op Marble Arch het hele gedoe in het Midden-Oosten zo is opgelost'.

1 december 2009

Eindelijk een primeur (misschien)

Of ik mijn iPhone mee mag nemen de operatiezaal in? De verpleegkundige ziet er geen heil in. Het lijkt haar vanuit hygienisch oogpunt geen goed idee. En daar is niks tegenin te brengen. Hygiene is, sinds kort, in Britse ziekenhuizen een obsessie. Ware het altijd een obsessie geweest, dan was de ziekenhuisvirusepidemie nooit zo uit de hand gelopen. (Twee jaar geleden overleden 9000 Britten aan de gevolgen van het hardnekkigste MRSAvirus).

Ik lig plaatselijk verdoofd te wachten op de meest onsexy operatie die er is: de verwijdering van een voetknobbel. Op de afdeling hangt om de paar meter een flacon met ontsmettingszeep. Plakkaten manen patienten, personeel en bezoekers er gebruik van te maken. Wat nog niet de helft, volgens mijn totaal onwetenschappelijk onderzoekje, doet.

Het is niet dat ik geen moment zonder mobiele telefoon kan, maar ik ben ineens erg gehecht aan de muziek die erop staat. Om het gezaag en geboor van de operatie straks niet te horen, heb ik mijn gsm volgeladen met hardrock. Ik had eerder gevraagd om een roesje, maar dat schijnt niet op het menu te staan. Van patienten wordt verwacht dat ze hun eigen afleiding regelen. 'Neem die telefoon maar mee, hoor', zegt de chirurg als ze voorbij loopt. 'Dat doen er zoveel'.

Halverwege de procedure stap ik, zuiver metaforisch natuurlijk, over van Guns'nRoses naar Lily Allen. Aan het voeteneind steekt de chirurg een boor in mijn voet. 'We zijn er bijna, hoor'. Ha! Er zijn van die ervaringen die je op slag wil delen en dit is er zo een. Is het een primeur, te twitteren terwijl er in je grote teen gehakt wordt? Volgens mij wel, zegt de verpleger. In ieder geval wel, denkt hij, voor het West Middlesex Hospital. Euforie! Ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het laatst een primeur, maakt niet uit hoe klein, had. Het moet jaren geleden zijn. Als ik terug op de zaal lig komt hij nog even kijken. 'Wat is twitter eigenlijk?'