Als er een onderwerp is waarover ik meer dan welk ander bericht heb, dan is het de Britse monarchie. Urenlang heb ik Elizabeth gevolgd. Als een stalker heb ik haar achterna gezeten en, doorgaans van de andere kant van een dranghek, bekeken en bespied.
Ik heb gesproken met haar hofdames, paleismedewerkers (’als ze er niet is, mogen wij gebruik maken van haar zwembad’) en handschoenenmaakster. En ik heb thee gedronken in haar achtertuin (weliswaar met 7885 anderen, maar toch). Toen ik de namen van ’s lands fanatiekste monarchisten begon te kennen, meest bejaarde dames die hun heldin overal volgen, wist ik dat het tijd was af te kicken. Als het aan mijn opdrachtgevers lag was ik achter een heg van een van haar vele paleizen gaan wonen. Maar er komt een moment waarop je nog zoiets als een eigen leven wil.
Heb ik haar zien veranderen? Omdat Elizabeth de goeie gewoonte heeft (voor een onberispelijk conservatief staatshoofd) nooit interviews te geven, draait alles om de interpretatie van haar lichaamstaal. En, voor wat het waard is, ze is tegenwoordig minder sfinx-achtig, glimlacht vaker, lijkt meer ontspannen. Alles in gradaties, natuurlijk. Spontaan en goedlachs zal ze nooit worden.
En dat hoeft ook niet. De Britse vorstin is universeel bekend en geliefd en wordt als geen ander staatshoofd gerespecteerd. Elizabeth is de queen. Wij kunnen in Nederland ons eigen koningshuis hebben, wat de rest van de wereld betreft is er maar een koningin. En die zit in Londen. In eigen land is Elizabeth niet alleen het symbool van de monarchie, ze is de monarchie. Geen Britse vorstin die ouder is geworden dan Elizabeth. Niemand ook die langer op de Britse troon zat. Mensen van mijn generatie in Nederland Juliana, Beatrix en Willem-Alexander meegemaakt. Mijn Britse vrienden kennen alleen Elizabeth. Hoe lang dat zo zal blijven is de niet uitgesproken vraag. Aftreden, het A-woord, wordt binnen de paleismuren niet gebezigd. ‘Dat is net zoiets als ‘fuck’ zeggen in de kerk’, zei een paleismedewerker tegen de schrijver Stephen Bates. Uit respect voor de queen wordt de discussie over het leven na Elizabeth niet gevoerd.
Anna Whitelock, een historica in Londen, zei kortgeleden te geloven dat als de queen niet meer actief zal zijn, pakweg over een jaar of tien, vijftien, het vorstenhuis ‘op zijn laatste benen kan staan’. Tegen 2030 zouden de onderdanen het idee van een republiek ‘wel eens heel aantrekkelijk kunnen vinden’. De steun voor de monarchie, zei ze, is steun voor de queen, niet voor het instituut. De vraag over hoe relevant een koninkrijk is in een moderne samenleving, wordt niet gesteld. De discussie over wat voor land Groot Brittannië wil zijn, zal pas gevoerd worden als Elizabeth niet langer de troon bezet. Sommige Gemenebestlanden hebben dat debat al aangezwengeld. Jamaica, Canada, Australie en Nieuw-Zeeland laten van tijd tot tijd doorschemeren het met Elizabeth voor gezien te houden. Zij zouden liever hun eigen staatshoofd kiezen, dan verder te gaan met Charles. Zeker is dat zolang de queen in Buckingham Palace zit, alles bij het oude zal blijven. Dus als de onderdanen straks roepen long live the queen, dan menen ze dat. Letterlijk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten